ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΕΣ ...ΠΟΛΥΤΕΧΝΙΤΕΣ

Η τέχνη, άρρηκτα συνδεδεμένη με τη ζωή των ανθρώπων, απασχολούσε τις κοινωνίες από τις απαρχές της ιστορίας. 

Τι συμβαίνει όμως με την Τέχνη σήμερα, στην εποχή των πολλαπλών κρίσεων; Ο χρυσός Αιώνας των ελλήνων κατά πόσο έχει χάσει τη λάμψη του έναντι της οικονομικής παγκοσμιότητας; Και τι καλείται να κάνει ένας καλλιτέχνης όταν το θέμα του βιοπορισμού έρχεται προ των πυλών και του χτυπά την πόρτα; 

Τις απαντήσεις σ’ αυτά τα ερωτήματα καλούνται να μας δώσουν οι ίδιοι οι καλλιτέχνες που επιμένουν να προμετωπίζουν τις δημιουργίες τους ενάντια στο κλίμα απαξίωσης και καταναλωτισμού που μαστίζει τις ζωές μας σήμερα: Αφροδίτη Σ., Ζωγράφος- πωλητρία, Εύα Γ., μουσικός-άνεργη, Τόλης Ν., ποιητής με 42ετή προϋπηρεσία ως οικονομολόγος, Γιάννης Τ., ζωγράφος –άνεργος, Χλόη Κ. , ποιήτρια- με 18ετή απασχόληση σε τράπεζα, Νικολής Τ., καλλιτέχνης-άνεργος, είναι κάποια από τα πρόσωπα που θεωρούν την Τέχνη συνυφασμένη με τη ζωή τους, και γιατί όχι; Η Τέχνη είναι η ζωή τους. 

Ηθική, οικονομική ή πολιτισμική κρίση αυτή που διερχόμαστε;

Η σημερινή κρίση είναι συγκερασμός κρίσεων και η άκρη μιας αλυσίδας από γεγονότα που οδήγησαν στην πραγματικότητα του 21ου αιώνα για την πλειονότητα των ερωτηθέντων. Η πρωτόλεια κρίση της Τέχνης για τους περισσότερους από αυτούς είναι η οικονομική. 

“Από τη στιγμή που η Τέχνη συνδέεται με το χρήμα χάνει τον παιδαγωγικό της χαρακτήρα και την αισθητική της ιδιότητα”, υποστήριξε η Εύα Γ. 

Για άλλους από αυτούς, η κρίση είναι πρώτον και κύριον ηθική. 

“Απαρχή όλων όσων αντιμετωπίζουμε σήμερα, είναι η κρίση του ήθους και των θεσμών”, δηλώνει η Χλόη Κ. 

To ερώτημα που γεννάται, είναι, κατά πόσον οι καλλιτέχνες μπορούν να είναι δημιουργικοί, ενώ ασχολούνται με εργασίες που απέχουν κατά πολύ από το αντικείμενο της κλίσης τους.

Η απάντηση που δίνεται από το σύνολο των ερωτηθέντων -που θα προτιμούσαν να ζουν από την τέχνη τους- είναι αφοπλιστική: “Αν αγαπάς κάτι, αυτό είναι που μονοπωλεί τη σκέψη και δίνει νεύρο στις εκάστοτε ενέργειές σου. Παρόλα αυτά, χάνεις κομμάτι της δημιουργικότητάς σου μιας και απορροφώνται πολλές από τις δυνάμεις σου”. 

Χαρακτηριστικά αναφέρθηκε από τον Τόλη Ν.: “Βρισκόμουν σε μόνιμη κατάσταση οργής που ήμουν υποχρεωμένος να κάνω μια άλλη βιοποριστική εργασία. Ήμουν σαν φυλακισμένος ή σε καταναγκαστικά έργα”. 

Και ποιο το μήνυμα ,που έχουν να δώσουν αυτοί οι άνθρωποι σε όλους εμάς, σχετικά με την Τέχνη; 

“Σε ατομικό αλλά και σε συλλογικό επίπεδο δεν είναι η πίστη που σώζει, αλλά η Τέχνη. Αν όλοι οι άνθρωποι ανακάλυπταν την αληθινή τους κλίση και την έκαναν Τέχνη, ο κόσμος θα ήταν πολύ καλύτερος”, μας λέει η Χλόη Κ.

“Η Τέχνη είναι συνυφασμένη με τον πολιτισμό και την παιδεία και κοινωνίες που ξέρουν από αυτά, δεν έχουν να φοβηθούν τίποτα.”, υποστηρίζει ο Γιάννης Τ. 

“Αν κάποιος είναι δημιουργικός και θέλει να εκφραστεί, να το κάνει απλά, χωρίς δισταγμούς και αυτό που δημιουργεί να είναι γνήσιο, χωρίς να χρησιμοποιεί κάποια πρότυπα”, διατείνεται ο Νικολής Τ. 

Και σαν απόσταγμα, κάτι, δανεισμένο από τη φιλοσοφία, το οποίο μας θυμίζει η Αφροδίτη Σ.: Η Τέχνη μπορεί να μην είναι χρηστική, είναι όμως χρήσιμη. 

Ελένη Γιαννουτάκη

Η ΕΛΛΑΔΑ ΤΙΜΑ ΤΟΝ ΟΔΥΣΣΕΑ ΕΛΥΤΗ

Εκατό χρόνια από την γέννηση του μεγάλου ποιητή Οδυσσέα Ελύτη συμπληρώθηκαν στις 2 Νοεμβρίου. Ελάχιστο δείγμα ευγνωμοσύνης για το έργο που άφησε, είναι η κήρυξη του 2011 ως "Έτους Οδυσσέα Ελύτη" από το Υπουργείο Πολιτισμού.

Ο Οδυσσέας Ελύτης (φιλολογικό ψευδώνυμο του Οδυσσέα Αλεπουδέλλη) ήταν ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, μέλος της λογοτεχνικής γενιάς του '30. Διακρίθηκε το 1960 με το Κρατικό Βραβείο Ποίησης και το 1979 με το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας. Είναι ιδιαίτερα γνωστός για τα ποιητικά του έργα «Άξιον Εστί», «Ήλιος ο πρώτος», «Προσανατολισμοί», κ.α. Διαμόρφωσε ένα προσωπικό ποιητικό ιδίωμα και θεωρείται ένας από τους ανανωτές της ελληνικής ποίησης. Πολλά ποιήματά του μελοποιήθηκαν, ενώ συλλογές του έχουν μεταφραστεί μέχρι σήμερα σε πολλές ξένες γλώσσες. Το έργο του περιλαμβάνει, ακόμα, μεταφράσεις ποιητικών και θεατρικών έργων. Υπήρξε μέλος της Διεθνούς Ένωσης Κριτικών Έργων Τέχνης και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Κριτικής, καθώς και αντιπρόσωπος της Ελλάδας στο φεστιβάλ Rencontres Internationales της Γενεύης και στο διεθνές φόρουμ Incontro Romano della Cultura της Ρώμης.

Ολόκληρη η Ελλάδα τιμά φέτος τον Ελύτη, με εκδηλώσεις που διοργανώνουν διάφοροι φορείς, από τη Θράκη ως τα Επτάνησα και από τη Μακεδονία ως την Κρήτη. Στη Θεσσαλονίκη, εκδηλώσεις αφιερωμένες στον Ελύτη πραγματοποιήθηκαν στο πλαίσιο των «Δημητρίων», ενώ μερικές από τις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν προς τιμήν του αυτή την περίοδο είναι οι εξής:

• Το Σάββατο 5/11/2011 στην Ρόδο ώρα 19:00 ανεβαίνει η Θεατρική παράσταση ''Μονόγραμμα του Οδυσσέα Ελύτη'', στα εκπαιδευτήρια «Ροδίων Παιδεία».

• Στις 12/11 και ώρα 19:00 στην Μυτιλήνη θα πραγματοποιηθεί μουσική λογοτεχνική εκδήλωση με θέμα: «Οδυσσέας Ελύτης: Ο μελοποιημένος ποιητής από την Αγγελική Ιονάτος», στο Δημοτικό Θέατρο.

• Στην Αθήνα συνεχίζεται το αφιέρωμα με τίτλο: «Ο κόσμος του Οδυσσέα Ελύτη: Ποίηση και ζωγραφική», στο Ίδρυμα Θεοχαράκη.

Με αφορμή την 100η επέτειο από τη γέννηση του Οδυσσέα Ελύτη, επικοινωνήσαμε με την καθηγήτρια φιλολογίας κ. Βασιλική Αγγελίδου, που ανέφερε για το έργο του μεγάλου ποιητή τα εξής:

«'Ο Οδυσσέας Ελύτης αποτέλεσε έναν από τους τελευταίους εκπροσώπους της λογοτεχνικής γενιάς του '30 , επηρεάστηκε από τον υπερρεαλισμό και δανείστηκε στοιχεία του, τα οποία ωστόσο αναμόρφωσε σύμφωνα με το προσωπικό του ποιητικό όραμα. Το ότι τιμήθηκε με το βραβείο νόμπελ λογοτεχνίας το 1979 αποτελεί αδιαμφισβήτητα μεγάλο κατόρθωμα για έναν Έλληνα, που έφερε στο προσκήνιο την Ελλάδα και την ελληνική τέχνη. Ο Ελύτης ανήκει σε μια γενιά που στον καιρό της χλευάστηκε και κοροϊδεύτηκε από το επίσημο “πνευματικό κατεστημένο” του τόπου μας και αναθεματίστηκε από τις δήθεν προοδευτικές παρατάξεις του καιρού του, γιατί δεν επέδειξε στιχουργική ευαισθησία στην κατοχή και την αντίσταση. Όσο για τη ζωή του , την αντικατοπτρίζει πλήρως το συγκεκριμένο απόφθεγμα : “το ελάχιστο θέλησα και με τιμώρησαν με το πολύ”.»

Οι σπουδαστές και οι σπουδάστριες Δημοσιογραφίας του ΙΕΚ ΞΥΝΗ Μακεδονίας από το Νοέμβριο του 2011 θα είναι κοντά σας, με ρεπορτάζ, συνεντεύξεις και έρευνες, για θέματα από τη Θεσσαλονίκη και τη βορειοελλαδική περιφέρεια.